Amsterdam. Brandspuitpenning

Dirks III.26

Bij de hervorming van de brandweer in Amsterdam in 1682 introduceerde de familie Van der Heyden een nieuw onderscheidingsteken: de brandspuit-penning.

De nieuwe brandweer bestond namelijk niet meer uit de verplichte deelname door gildes en buurtbewoners. Die werden vervangen door 36 gespecialiseerde geaffecteerden per brandspuit, letterlijk 'aangewezenen'.

De (wijk)brandmeesters zorgden voor de werving van de geaffecteerden. Het was een populaire functie. Er was een premie- en boetestelsel bij de nieuwe brandweer. Die premies waren aanlokkelijk voor Amsterdammers om wat bij te verdienen.

Iedere geaffecteerde kreeg een penning met twee nummers, dat van de wijk en een eigen nummer tussen de 1 en 36 (het maximum aantal geaffecteerden dat nodig was bij een brandspuit).

De geaffecteerde kreeg met de penning toegang tot het terrein waar de brand in zijn wijk woedde. Daarna leverde hij de penning bij zijn brandmeester.

Met behulp van deze penningen kon de brandmeester bepalen wie er aan- of afwezig wa-ren geweest. En zo kon hij de premies en boetes onder zijn geaffecteerden verdelen.

Andere brandweerorganisaties buiten Amsterdam gingen de penning ook gebruiken. Dit soort penningen zijn nog eeuwen gebruikt bij de nachtwacht, de politie en bij de Amsterdamse brandweer