Het ontstaan van het Handboek

Overzicht van de Nederlandse munten van 1795-2001

Het was in 1959 - ik was toen 11 jaar- dat mijn onnavolgbare vader mij de eerste druk van zijn handboek der Nederlandse munten met Sinterklaas gegeven heeft met het hiernaast afgebeelde gedicht. Een boek waarvan in 1946 de eerste druk verschenen is.

Na een schuchter begin met een oplage van 2.500 stuks heeft dit boek een grote vlucht genomen en is met de vijfde druk in 1975 uitgegroeid tot het over de gehele wereld gebruikte standaardwerk voor de Nederlandse munten vanaf 1795. De in het boek vermelde nummers worden internationaal ter identificatie gebruikt.

In de loop der jaren zijn er door mij vele nieuwe munten en varianten van munten gezien. Deze nieuw opgedane kennis is op een geheel eigentijdse wijze gecatalogiseerd met een daarbij passende nummering. Deze database van de Nederlandse munten vanaf 1795-2001 is uniek, revolutionair en voor een ieder vrij toegankelijk. Ondenkbaar in 1946, maar passend in de huidige tijd!

Waarom heeft het zo lang geduurd om dit te delen met de verzamelaars? Het uitgeven van boeken in relatief kleine oplagen is een kostbare zaak en zeer tijdrovend. Bovenal is en blijft een boek een statisch gegeven. Met de huidige internet mogelijkheden is een nieuwe wereld van kennis delen ontstaan waar ik graag gebruik van wil maken. Doordat gegevens van de munten in deze database voor een ieder toegankelijk zijn, kan deze kennis breder en gemakkelijker gedeeld worden. Door het kosteloos te delen, hoop ik ook de nieuwe generatie te bereiken en de passie voor de numismatiek aan te wakkeren. Wat tevens een groot voordeel van deze database is, dat deze te allen tijde kan worden geactualiseerd.

Tijdens het ontwikkelen van deze database heb ik de keus moeten maken welke stukken hierin op te nemen. De eerste duidelijk afbakening betreft de tijd. De stukken in deze database betreffen Nederlandse munten uit de periode 1795-2001. De sinds 2002 ingevoerde Euro beschouw ik als een ander terrein en is hierbij niet opgenomen. De tweede afbakening betreft dat, naast de reguliere muntslag, uitsluitend die ontwerpen zijn opgenomen die op een of andere wijze met een stempel vervaardigd zijn dan wel een munt- en / of muntteken bevatten. Nieuwe varianten zijn slechts opgenomen voor zover zij eenduidig te benoemen zijn. Per slot van rekening geeft een beschrijving “met licht gewijzigde tekening” nauwelijks enige houvast.Door mij werden verscheidene grote en kleinere verzamelingen opnieuw bestudeerd, waardoor enkele kleine onjuistheden in het boek van mijn vader konden worden rechtgezet. In de loop der jaren zijn diverse nieuwe stukken bekend geworden. Vooral bij de Bataafse Republiek, het Koninkrijk Holland onder Lodewijk Napoleon en bij Wilhelmina zijn vele nieuwe varianten en ontwerpen toegevoegd. Grote zorg is ook besteed aan het weergeven van de juiste interpuncties. De blauw gekleurde tekst staat letterlijk zo op de munt. Voor zover mogelijk zijn de foto’s opnieuw en in kleur gemaakt: het was een spannende tocht om de vaak unieke stukken weer op te sporen. Bij een uiterst zeldzame munt heb ik vaak de huidige ligplaats vermeld. Inmiddels zijn de collecties van het voormalig Koninklijk Penningkabinet (KPK), RijksMunt (RM) en De Nederlandsche Bank (DNB) samen­gevoegd tot de ‘National Numismatische Collectie, De Nederlandsche Bank’. Voor de foto’s heb ik gebruik gemaakt van mijn eigen documentatie die ik de afgelopen jaren heb opgebouwd, foto’s die beschikbaar zijn gesteld door de NNC en van exemplaren uit particuliere collecties waarbij met name Dhr. Coenen genoemd moet worden die belangeloos zijn collectie hiervoor beschik­baar heeft gesteld. Grote dank spreek ik uit aan mijn vrouw Carla en dochter Yvette die enorm veel werk hebben verzet om dit digitale project vorm te geven.

Wat betreft algemene numismatische begrippen is de inmiddels door Bert van Beek gedigitaliseerde versie van de Encyclopedie van munten en papiergeld een aanrader.

Om ervaring op te doen met de gebruiksvriendelijkheid, zal ik de inhoud stapsgewijs in chronologische volgorde gaan vullen. Op- en aanmerkingen zijn meer dan welkom!

handtekening_LLF_grijs.original.png

Laurens Schulman