Wetten en besluiten betreffende Nederlandse munten

Het handboek van de Nederlandse munten van 1795 - 2001

Om een goed werkend muntstelsel te verkrijgen – en te handhaven – zijn een groot aantal wettelijke regelingen noodzakelijk. Allereerst dient er een algemene muntwet te komen, waarin geregeld wordt wie het recht heeft om munten te slaan, waar deze vervaardigd worden, welke denominaties in de muntreeks kunnen worden geslagen, van welk materiaal deze dienen te zijn, wie verantwoordelijk is voor de juiste gang van zaken en waartoe deze gemachtigd is enz. Bij Koninklijk Besluit wordt dan verder bepaald welke munten daadwerkelijk geslagen zullen gaan worden en met welke voorstelling, wat de maximale oplage zal zijn, welke termijn voor inwisseling van de buiten omloop gestelde munten geldt enz., alles binnen het kader van de door de muntwet gestelde bepalingen.

Deze wettelijke regelingen worden eerst van kracht na publicatie, meestal in het Staatsblad of Staatscourant voor Nederland, in het Gouvernementsblad of Publicatieblad voor de Overzeese Gebiedsdelen. Daarom wordt bij de wet of het besluit de naam van het blad en het publicatienummer vermeld.

Dankzij een bijzonder gedetailleerde lijst, die prof. dr. P. W. Kasteleyn (1924-1996) uit Leiden mij ter hand stelde, kan ik een opsomming geven van vele wetten, besluiten en verordeningen, die bepalend zijn voor de Nederlandse numismatiek. Indien men deze lijst doorleest krijgt men op zichzelf al een aardige indruk van de geschiedenis van het Nederlandse muntwezen. Zo is duidelijk te zien dat het inleveren van de buiten omloop gestelde stukken niet altijd even succesvol verlopen is: vele malen is de inwisselingstermijn verlengd of zelfs opnieuw opengesteld. Inmiddels zijn veel wetten en besluiten gedigitaliseerd door de Stichting IMGN.

In de overzichten is gebruik gemaakt van de navolgende afkortingen:

KB


ARA


Stbl.


Stcrt.


Verord.blad


Bull.off.


Mon.


MLA


Stbl.NI


L.N.R.I.


Gbl.NG


Gbl.S


Pbl.C


Pbl.E


Pbl.M

Koninklijk Besluit


Algemeen Rijksarchief te ‘s-Gravenhage, archief algemeen Staatssecretarie o.v.v. het inventarisnummer


Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden


Nederlands(ch)e Staatscourant


Verordeningenblad voor het bezette Nederlandsche Gebied


Bulletin officiel des lois et arrêtés royaux de la Belgique


Moniteur Belge


Mémorial Législatif et Administratif


Staatsblad van Nederlandsch Indië


Lembaran Negara Republik Indonesia


Gouvernementsblad van Nieuw-Guinea


Gouvernementsblad van Suriname


Publicatieblad (van Curaçao en onderhoorigheden)


Publicatiën (voor het eiland St. Eustatius en Saba)


Publicatiën (voor het eiland St. Maarten het Nederlandse gedeelte)